تاریخچه هنر کاشی هفت رنگ مربوط به چه زمانی است؟

هنر کاشی هفت رنگ یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین هنرهای سنتی ایران است که در تاریخ و فرهنگ این کشور ریشه دارد. این هنر مربوط به هنر کاشی سقفی است که در آیینه و مس در دوره صفویه مشهور بوده و هم امروزه نیز توسط صنعتگران و هنرمندان ماهر در این زمینه قابل تولید است.
ما در این نوشته تاریخچه هنر کاشی هفت رنگ را بررسی خواهیم کرد.

کاشی هفت رنگ به ترکیبی از چند رنگ متفاوت در مدل‌های طراحی شده اشاره دارد. این رنگ‌ها عبارتند از: سفید، آبی، سبز، زرد، قرمز، مشکی و خرما‌ئی. هر یک از این رنگ‌ها با دقت و هماهنگی با یکدیگر روی کاشی‌های سفالی یا همچنین بر روی کاشی‌های سقفی چیده می‌شود تا طرح چشمگیر و زیبا ایجاد شود.

در تولید کاشی هفت رنگ، ابتدا یک قالب سخت و محکم برای کاشی ساخته می‌شود.
سپس کاشی‌های رنگی بدون سر، به صورت افقی بر روی قالب قرار گرفته و به هم متصل می‌شوند. سپس کاشی‌ها با منگنه‌های پوشش داده شده و ابتدا رنگ‌های دو تا سه ردیف از بالا به پایین بر کاشی می‌پاشند. سپس کاشی‌ها بازگردانده می‌شوند و قسمت‌های رنگی با رنگ‌های دیگر پوشش داده می‌شوند.
این فرایند تا زمانی ادامه می‌یابد که کاشی با رنگ‌های مختلف پوشیده شود و طرح مورد نظر ایجاد شود. در انتها، کاشی‌ها در آتشنشان سوخته و سخت می‌شوند تا برای استفاده در ساختمان‌ها مناسب شوند.

کاشی هفت رنگ به عنوان یکی از هنرهای برجسته ایران، بسیار ارزشمند و با ارزش است.
این هنر نه تنها در ایران مورد استفاده است، بلکه به عنوان یک آثار هنری برجسته و با ارزش در سراسر دنیا شناخته شده است.
هنرمندانی که این هنر را انجام می‌دهند، نه تنها مهارت و دقت فنی لازم برای تولید کاشی‌های هفت رنگ دارند، بلکه هنر سرزنده و خلاقانه خود را در هر کاشی که می‌سازند بیان می‌کنند.

در مجموع، هنر کاشی هفت رنگ یک هنر بی‌نظیر و زیبا است که تاریخ استفاده طولانی مدت آن در فرهنگ ایران را داراست. این هنر با ترکیب رنگ‌های متنوع، طرح‌های زیبا و دقت فنی عالی، دستاوردی است که باید به جاییکه آن را به دنیا معرفی می‌کنند.

تاریخچه هنر کاشی هفت رنگ به دوران صفویه در ایران بازمی‌گردد. در طی این دوران، هنر کاشی به طرح‌ها و فنون جدیدی پیوست و از این اواخر، هنرمندان شیشه ساز و کاشی ساز تاجر جلال‌الدین میرزا مشهور به «بابا میرزا شیرازی»، به توسعه و پیشرفت هنر کاشی هفت رنگ نظارت می‌کردند.

در ابتدا، کاشی هفت رنگ در آرامستان‌های ایران استفاده می‌شد که در سقوف و دیوارهای ساختمان‌ها قرار می‌گرفتند.
با گذشت زمان، هنر کاشی هفت رنگ کاربرد آرامستانی های ساده را ترک کرده و به ساخت کاشی‌های مورد استفاده در مساجد، مدارس و خانه‌های نجیب شهری گسترش داد.

جنبش صفوی در ایران تا جمعیت و یکپارچه‌سازی امنیتی و اقتصادی و سیاسی ایران در زمان حضرت عباس صفوی، به نوبه خود سبب شد تا صنعت کاشی سقفی به پیشرفت چشمگیری برسد.
بعد از عباس صفوی، حکومت هاشمی و تابعین آن عازم تدارک دیدن کاشی همچنان در حریم خوابگاههای بزرگ شدند و میزان استفاده از آن به بهره‌برداری از کاشی سقفی توامان رسید.

تا دوره قاجار نیز هنر کاشی هفت رنگ در ایران ادامه یافت و مخصوصاً در آرامستان‌های ملی قاین و مشهد استفاده می‌شد. با آغاز دوره پهلوی، علیرغم تلاش برخی از صنعتگران برای احیای هنر کاشی هفت رنگ، مراکز تولید کاشی‌های سقفی کمتر شدند و عقب نشینی در این هنر قابل ملاحظه‌تر شد.

اما امروزه، هنر کاشی هفت رنگ نه تنها در ایران، بلکه در سراسر جهان شناخته شده است و بسیاری از هنرمندان و کارآفرینان در این حوزه فعالیت می‌کنند. استفاده از کاشی‌های هفت رنگ در طراحی داخلی ساختمان‌ها، رستوران‌ها و هتل‌ها بسیار رایج شده است و هنر کاشی هفت رنگ به عنوان یک پیشینه فرهنگی بسیار قوی دارای جاذبه ویژه‌ای است.

بنابراین، تاریخچه هنر کاشی هفت رنگ تا دوران صفویه در ایران برمی‌گردد و این هنر همچنان توسط هنرمندان ماهر در این زمینه پیشرفت می‌کند و محبوبیت خود را در سراسر جهان حفظ می‌کند.

کاشی هفت رنگ به دلایل زیادی جزء محبوب‌ترین مواد در صنایع دستی محسوب می‌شود. در زیر تعدادی از این دلایل را بررسی می‌کنیم:

1. زیبایی و تنوع: کاشی هفت رنگ با طرح‌ها و مدل‌های گوناگون، به هنرمندان امکان می‌دهد تا آثاری بسیار زیبا و خیره‌کننده ایجاد کنند. رنگ‌های زنده و جذاب آن باعث می‌شوند تا طرح‌ها به چشم بیایند و بازخورد مثبتی از بینندگان دریافت کنند.

2. استحکام و دوام: کاشی هفت رنگ به علت سختی و ماندگاری خوب، به هنرمندان امکان می‌دهد تا آثاری با دوام و استحکام بالا ایجاد کنند. طی سپری شدن سال‌ها، کاشی هفت رنگ همچنان می‌تواند زیبایی و تازگی خود را حفظ کند و این امر برای هنرمندان و خریداران بسیار مهم است.

3. سازگاری با محیط: کاشی هفت رنگ به دلیل استفاده از خاک‌ها و رنگ‌های طبیعی در تولید، به خوبی با محیط طبیعی سازگار است. این امر باعث می‌شود تا آثار ساخته شده از کاشی هفت رنگ، جزء محصولات پایدار و محیط‌زیستی باشند.

4. تاریخچه فرهنگی: کاشی هفت رنگ از دوران صفویه در ایران تاریخ دارد و به عنوان یکی از نمادهای و ارمغان‌های فرهنگی ایران شناخته می‌شود.
استفاده از این نوع کاشی در آثار صنایع دستی، ارتباطی تاریخی و فرهنگی با گذشته را به این آثار بخشیده و همچنین به حفظ ارزش‌های فرهنگی و تاریخی کشور کمک می‌کند.

5. ارزش اقتصادی: هنر کاشی هفت رنگ، یکی از صنایع دستی بسیار ارزشمند ایران است و با توجه به ارزش بالای آثار تولید شده، از نظر اقتصادی نیز اهمیت بالایی دارد.
صنعتگران و هنرمندان می‌توانند از این هنر استفاده کرده و آثار قابل توجهی خلق کنند که فروش و تجارت در این زمینه را تحریک کند.

با توجه به همه این دلایل، استفاده از کاشی هفت رنگ در صنایع دستی از جمله هنر کاشی، انتخابی پرطرفدار و مناسب است.

صنایع دستی با استفاده از کاشی هفت رنگ، محصولات متنوعی تولید می‌کنند. در زیر تعدادی از این محصولات را می‌توان مشاهده کرد:

1. کاشی‌های دیواری: کاشی هفت رنگ برای تزئین دیوارها و سطوح داخلی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. این کاشی‌ها معمولاً با طرح‌های مجرد یا دسته‌بندی‌های هنری شکل می‌گیرند.

2. سفره و لوازم تزئینی: کاشی هفت رنگ برای تولید سفره‌های طرح دار و لوازم تزئینی مانند دستبندها، گلدان‌ها، شمعدان‌ها و ظروف غذاخوری استفاده می‌شود.

3. صنایع تزئینی: برای تولید تابلو کاشی هفت رنگ، غلغله‌ها، چراغای‌ کاشی هفت رنگ، قلاب‌ها و غیره از کاشی هفت رنگ استفاده می‌شود.

4. فرش‌های کاشی: در بعضی مناطق ایران مانند یزد و کاشان، فرش‌های کاشی هفت رنگ تولید می‌شود که شامل طرح‌های هنری و مقوایی است.

5. قاب‌های تزئینی: معمولاً قاب‌های تزئینی برای تصاویر و عکس‌ها از کاشی هفت رنگ تزیین می‌شوند.

موارد فوق تنها برخی از محصولاتی هستند که با استفاده از کاشی هفت رنگ تولید می‌شوند. با توجه به خلاقیت هنرمندان و توانایی‌های فنی آن‌ها، محصولات دیگری نیز ممکن است در صنایع دستی با استفاده از کاشی هفت رنگ تولید شوند.